Info: Biuro Informacji Turystycznej, Mariánske námestie 34, 053 04 Spišské Podhradie
E-mail: tic.spisskepodhradie@gmail.com
Tel.: +421534195133
GPS: 48.998745, 20.770208 (parking pod zamkiem)

OD PRAPOCZĄTKÓW PO OCALENIE

Niedostępność wzgórza zamkowego o niemal pionowych ścianach skalnych sięgających 40 metrów zachęcała prahistorycznych ludzi do osiedlania się w tym miejscu. Na przełomie XI i XII wieku na trawertynowej skale wzniesiono pierwsze zabudowania o charakterze obronnym, które położyły fundament pod budowę późniejszego zamku. Budowa potężnego zamku wymagała wielu ludzkich rąk. Właśnie dlatego w owym czasie nastąpił rozwój osadnictwa, a w całej okolicy powstawały nowe wsie i miasteczka.

Fortyfikacje zapewniły ochronę mieszkańcom podzamcza podczas najazdu tatarskiego z 1241 roku. Zamek nie poddał się, jednak dalsze rozboje hord tatarskich zwróciły uwagę na potrzebę wzmocnienia obronności Spiszu przed wrogimi atakami.

Kolejne stulecia przyniosły potyczki pomiędzy właścicielami zamku. W lepszych czasach zamek był rozbudowywany i udoskonalany, w gorszych – podupadał.

Budowla jednak miała ogromne znaczenie podczas antyhabsburskiego powstania Imre Thökölyego i powstania Rakoczego. Wojska cesarza Leopolda I Habsburga zajęły zamek. Poważnemu uszkodzeniu uległy ściany górnego pałacu, gdzie w wyburzonych częściach umieszczono armaty nakierowane na drogę do Lewoczy. Podpisując traktat pokojowy w Szatmár (dzisiejsze Satu Mare) Habsburgowie zapewnili sobie panowanie nad Górnymi Węgrami, a Zamek Spiski stracił swoją rangę.

Ostatnim gwoździem do trumny dla zamku był pożar, który dokonał dzieła zniszczenia w 1780 roku. Płomienie pochłonęły wszystko, co nie było zbudowane z kamienia. Jednak nawet solidne mury pod wpływem czynników zewnętrznych zaczęły niszczeć i kruszeć. Wydarzenia dwóch wojen światowych stanowiły swoistą klamrę kończącą okres mroku w dziejach potężnej budowli.

Tuż po wojnie Zamek Spiski zyskał status zabytku. Stało się to w 1961 roku. Wtedy też rozpoczęto rozległe badania i kompleksowe prace zmierzające do ocalenia ruiny. Prace restauratorskie trwają zresztą do dziś.

ZAMEK JAKO MUZEUM

Obecnie na Zamku Spiskim zwiedzający mogą obejrzeć ekspozycje Muzeum Spiskiego. Część archeologiczna przedstawia rozwój osadnictwa na terenach należących do zamku. Szczególnie interesujący jest fakt odnalezienia w tym miejscu monet rzymskich. Skarb ten przez całe stulecia kryła Jaskinia Ciemna znajdująca się w masywie skalnym, na którym wzniesiono zamek.

Zamkowa kuchnia pozwala odwiedzającym wyobrazić sobie, jak wyglądały średniowieczne fety. Przy okazji można się dowiedzieć, że w czasach dobrobytu gościom podawano nawet kilkadziesiąt dań obfitujących w smakołyki, wśród których szczególne miejsce zajmowała dziczyzna.

Nieodłącznym elementem wspaniałych uroczystości na zamku był wypoczynek. Dla najdostojniejszych gości były przygotowane sypialnie z łożami. A gdzie mogła złożyć głowę biedota? Tego można się dowiedzieć podczas zwiedzania zamku.

Historie związane ze średniowiecznym wymiarem sprawiedliwości przyprawiają o gęsią skórkę. Winowajców zmuszano do składania zeznań za pomocą tortur, dlatego wszystkie sprawy załatwiano ekspresowo. Między innymi o tym można się dowiedzieć z części ekspozycji poświęconej prawu feudalnemu.

Fotogeniczną częścią ekspozycji jest średniowieczna broń ręczna i działa.

BALSAM DLA DUSZY

W letnie dni i wieczory Zamek Spiski staje się tłem różnego rodzaju wydarzeń kulturalnych. Dużą popularnością cieszą się zwłaszcza koncerty.

Ciekawostką tego miejsca jest także sporych rozmiarów (100 x 100 metrów) geoglif widoczny z głównej drogi. Wzór przypominający wizerunki z peruwiańskiej pustyni Nazca został wykonany przez australijskiego artystę w 2008 roku. Koń wykuty w kamieniu nawiązuje do przedstawień znanych z celtyckich monet. W żadnym innym miejscu na Słowacji nie odnaleziono monet z identycznym motywem konia.

Najmłodszych i romantycznie usposobionych chwyta za serce legenda o pięknej Jadwidze. O czym opowiada? Tego można się dowiedzieć podczas zwiedzania jednego z najcenniejszych zabytków Spiszu.